Processierupsen

Al vele jaren wordt onze gemeente tijdens de zomermaanden geplaagd door processierupsen. Schade aan de eikenbomen en jeukhinder bij de omwonenden zijn de meest bekende gevolgen. Informeer je en beperk zo de hinder.

Hoe herken je een eikenprocessierups?

Eikenprocessierupsen trekken ‘in processie’ vanuit spinsels op stammen of dikke takken naar de bladeren van de boom. Het zijn vooral eikenbomen (inlandse, maar soms ook Amerikaanse) die hun voorkeur genieten. Tussen half april en begin mei komen de oranjeachtig gekleurde jongen uit de eitjes. Omdat zij nog geen brandharen hebben, is er dan nog geen risico op hinder.

Na de derde vervelling, die doorgaans start rond half mei, krijgen de rupsen hun 700.000 microscopisch kleine brandharen en beginnen ze voor problemen te zorgen. De volgroeide rupsen hebben een grijsgrauwe kleur met lichtgekleurde zijden en zijn bedekt met lange witte haren. Vanaf juli verpoppen de rupsen in een stevige cocon van haren en ander materiaal en groeien ze uit tot een onopvallende grijze nachtvlinder.

Welke problemen veroorzaken de rupsen?

Wie ooit in aanraking kwam met de brandharen van de processierups, herinnert zich wellicht de huiduitslag en de hevige jeuk. Dat is het gevolg van een lokale ontstekingsreactie. Deze klachten verdwijnen meestal zonder behandeling binnen twee weken. Bij hevige irritatie kan een anti-jeukmiddel eventueel verlichting geven. Last ter hoogte van de ogen of de bovenste luchtwegen zijn eerder zeldzaam. Bij ernstige gezondheidsklachten neem je wel best contact op met je huisarts.

Processierupsen hebben niet alleen gevolgen voor de mensen in de omgeving, ook de bomen lijden eronder. Grote groepen processierupsen kunnen eikenbomen immers volledig kaal eten. Gezonde bomen ondervinden weinig hinder van een eenmalige vraat omdat de rupsen de knoppen niet eten. De eikenbomen krijgen tijdens de zomer of het volgende voorjaar gewoon opnieuw bladeren.

Wat kan je doen bij overlast?

Omdat ook de bestrijding van processierupsen gezondheidsrisico’s inhoudt, gebeurt dat best door een gespecialiseerde firma. Voor de bestrijding van de rupsen op privaat terrein is de eigenaar zelf verantwoordelijk. 

Voor de bestrijding van processierupsen op openbaar domein en gemeentelijke eigendommen, contacteer je de dienst mobiliteit en openbare werken via mow@wommelgem.be.

Probeer zeker elk contact met de rupsen te voorkomen en maak ook kinderen daarop attent.

Wat mag je vooral niet doen?

• De rupsen en nesten aanraken en zelf trachten te bestrijden.
• Gebruik zeker geen insecticiden, want die middelen kunnen schadelijk zijn voor mens en milieu en hebben geen effect op de irriterende haren. De rupsen zullen misschien wel dood gaan van de bestrijdingsmiddelen, maar de haren kunnen nog tot vijf jaar voor hinder blijven zorgen. Enkel het wegbranden of zuigen van de nesten maakt de brandharen onschadelijk.
• Spuit de rupsen of nesten nooit weg met bijvoorbeeld een hogedrukreiniger. De haren van de rupsen kunnen dan immers via de lucht verspreid geraken.

Bestrijden met z'n natuurlijke vijanden

De koolmees is uitgegroeid tot hét boegbeeld van de natuurlijke bestrijding van de eikenprocessierups. De koolmees is een bijzonder grote liefhebber van de eikenprocessierups
en eet hem zelfs op wanneer de rups vol brandharen staat. Vooral in de periode dat de koolmezen hun jongen verzorgen, kan dat aantal verorberde rupsen stevig oplopen. Een koolmezenjong eet gemiddeld namelijk zo’n 400 rupsen per week. De perfecte bondgenoot in de strijd tegen de processierups! Zorg er dus voor dat meesjes zich welkom voelen en voorzie een nestkastje (bekijk hier de handleiding).

Ook andere dieren en vogelsoorten kunnen helpen om de overlast van de eikenprocessierups
terug te dringen! De sluipwesp en -vlieg bijvoorbeeld eten zelf niet de processierups of vlinder, maar leggen hun eitjes op de processierups. Vervolgens eten de larven de processierups van binnenuit op. Als we hulp willen van sluipwespen of sluipvliegen om de eikenprocessierups
te bestrijden, dan is het beter om niet te kiezen een voor frequent gemaaid, strak gazon. Tips voor een bloemrijk gazon vind je op de website van byebyegrass.